Zgodnie z Ustawą Prawo wodne oraz Ustawą o utrzymaniu czystości i porządku w gminie (ucpg), samorządy muszą na bieżąco aktualizować ewidencję wszystkich zbiorników asenizacyjnych – szamb i przydomowych oczyszczalni – znajdujących się na terenie gminy. Sprawozdanie roczne musi zawierać informacje o ilości zbiorników oraz liczbie zawartych umów na odbiór nieczystości ciekłych przez mieszkańców. Gminy składają sprawozdanie roczne do wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska i dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej PGW Wody Polskie do 30 kwietnia za rok poprzedni.

Art. 5 ucpg wskazuje, że właściciel posesji ma obowiązek przyłączenia nieruchomości do istniejącej sieci kanalizacyjnej. Wymóg ten nie dotyczy wyłącznie tych nieruchomości, które są położone na terenach, na których budowa sieci kanalizacyjnej jest technicznie bądź ekonomicznie nieuzasadniona.

Obowiązek podłączenia do sieci nie dotyczy właścicieli nieruchomości wyposażonych w przydomową oczyszczalnię ścieków, spełniającą wymagania stawiane przez Prawo wodne i Prawo budowlane.

Za niedopełnienie obowiązku podłączenia nieruchomości do sieci kanalizacyjnej w miejscu, gdzie jest ona dostępna, grozi kara grzywny. Gmina może również wydać decyzję o wykonaniu zastępczym, co oznacza, że gmina może zlecić wykonanie przyłącza kanalizacyjnego wybranej firmie świadczącej usługi kanalizacyjne. Przyłącze zostanie wówczas wykonane na koszt właściciela podłączanej nieruchomości.

W celu przyłączenia nieruchomości do sieci kanalizacyjnej, należy złożyć wniosek o przyłączenie. Warto zaznaczyć, że wniosek o przyłącze kanalizacyjne jest niezbędny do rozpoczęcia prac związanych z przyłączaniem nieruchomości do sieci.

Przed przystąpieniem do realizacji przyłącza kanalizacyjnego, należy zapoznać się z warunkami przyłączenia do sieci kanalizacyjnej. Warunki te określają m.in. wymagania techniczne, lokalizację przyłącza, sposób wykonania oraz materiały, z których ma być wykonane przyłącze. Warunki techniczne przyłączenia do kanalizacji są wydawane przez właściwe organy na podstawie złożonego wniosku o przyłączenie.

Kolejnym etapem prac jest uzgodnienie projektu przyłącza. Projekt budowlany przyłącza kanalizacyjnego powinien uwzględniać wszystkie wymagania techniczne oraz warunki przyłączenia do sieci kanalizacyjnej. Warto zwrócić uwagę na lokalizację przyłącza, sposób wykonania oraz materiały, z których ma być wykonane przyłącze. Dobrze przygotowany projekt pozwoli uniknąć problemów w trakcie realizacji prac budowlanych. Przestrzeganie rygorów budowy przyłączy kanalizacyjnych pozwoli na prawidłowe wykonanie przyłącza oraz uniknięcie problemów w przyszłości.

Ostatnim etapem budowy przyłącza są: odbiór techniczny, w ramach którego sprawdza się, czy wykonane przyłącze spełnia wszystkie wymagania techniczne i formalne oraz odbiór końcowy.

Wszystkie koszty związane z przyłączeniem nieruchomości do sieci kanalizacyjnej ponosi właściciel. Koszt ten może być różny w zależności od wielu czynników, takich jak lokalizacja nieruchomości, rodzaj materiałów użytych do budowy przyłącza czy zakres prac ziemnych. Łącznie jest to kwota wynosząca nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych, co w wielu przypadkach przekracza możliwości finansowe właścicieli nieruchomości. Pomimo istnienia sieci kanalizacyjnej nadal korzystają oni z bezodpływowych zbiorników asenizacyjnych.

Nowe obowiązki sprawozdawczo-kontrolne nałożone na gminy zmusiły pracowników urzędów do zaktualizowania ewidencji zbiorników bezodpływowych i przydomowych oczyszczalni. Nałożenie bazy danych na mapę sieci kanalizacyjnej pozwala pracownikom urzędów na szybkie ustalenie, które posesje korzystają ze zbiornika asenizacyjnego chociaż powinny zostać przyłączone do sieci kanalizacyjnej.